Năm 2024 khép lại với nhiều tín hiệu tích cực cho ngành dầu khí toàn cầu – giá dầu phục hồi, biên lợi nhuận của các nhà máy lọc dầu tăng cao và nhu cầu sản phẩm tinh chế vượt kỳ vọng. Tuy nhiên, liệu sự lạc quan này có thể kéo dài trong năm 2025? Hay ngành năng lượng lại phải đối mặt với những “cú sốc bất ngờ”?
Dưới đây là 7 xu hướng nổi bật mà giới chuyên gia đang theo sát trong năm 2025 – với kỳ vọng rằng, hiểu đúng và chuẩn bị sớm chính là chìa khóa để thích nghi.
Nội dung chính trong bài viết
1. Sản lượng từ Permian tiếp tục leo thang
Sự gia tăng trở lại của sản lượng dầu đá phiến từ khu vực Permian Basin (Mỹ) đang tạo ra nhiều tác động đa chiều:
-
Góp phần giảm giá dầu nội địa, có lợi cho các nhà máy lọc dầu tại Mỹ.
-
Làm “nhẹ” cấu trúc dầu thô toàn cầu, ảnh hưởng đến cân bằng cung cầu.
-
Gây áp lực lên hệ thống đường ống dẫn dầu, khi năng lực vận chuyển không theo kịp sản lượng tăng.
Nếu không có các dự án bổ sung hạ tầng phù hợp, thị trường có thể đối mặt với điểm nghẽn hậu cần, dẫn đến chi phí dịch vụ và thiết bị khai thác tăng – ảnh hưởng đến tổng chi phí sản xuất.
2. Sự kiên định của OPEC bị thử thách
Việc các quốc gia OPEC phối hợp cắt giảm sản lượng trong năm qua đã giúp giá dầu phục hồi ổn định. Tuy nhiên, thành công này lại kéo theo hậu quả là thiếu hụt dầu trung và nặng – loại dầu cần thiết cho các nhà máy lọc dầu có cấu hình phức tạp.
Trong khi đó, giá dầu tăng cũng kích thích hoạt động khai thác dầu không truyền thống (như đá phiến), làm suy yếu hiệu quả cắt giảm sản lượng của OPEC. Câu hỏi đặt ra là: OPEC có sẵn sàng tiếp tục hy sinh sản lượng lớn hơn nữa để giữ giá dầu?
3. Khai thác ngoài khơi vẫn chờ tín hiệu rõ ràng
Mặc dù giá dầu đã phục hồi trong quý cuối cùng của năm 2024, nhưng số lượng dự án dầu ngoài khơi (Offshore) được phê duyệt vẫn rất thấp. Các nhà khai thác đang chờ đợi sự ổn định dài hạn hơn để ra quyết định đầu tư cuối cùng (FID).
Nếu các tín hiệu thị trường tiếp tục tích cực trong nửa đầu năm 2025, chúng ta có thể chứng kiến làn sóng phê duyệt dự án mới – khởi động lại chu kỳ đầu tư ngoài khơi từng bị đình trệ.
4. Quy định nhiên liệu hàng hải MARPOL 2020: Bước ngoặt đang đến gần
Quy định của IMO/MARPOL về nhiên liệu ít lưu huỳnh chính thức có hiệu lực vào năm 2020, nhưng tác động của nó đang bắt đầu hiển hiện:
-
Các nhà máy lọc dầu phải điều chỉnh để đáp ứng tiêu chuẩn mới.
-
Tình trạng chênh lệch giá giữa dầu nhẹ và dầu nặng có thể tăng mạnh.
-
Các công ty vận tải biển buộc phải đầu tư hệ thống làm sạch (scrubber) hoặc chuyển sang sử dụng LNG.
Năm 2024 được kỳ vọng sẽ chứng kiến các khoản đầu tư lớn hơn từ cả phía lọc dầu lẫn vận tải để đón đầu xu hướng thay đổi cấu trúc thị trường nhiên liệu.
5. Nhu cầu sản phẩm tinh chế – tăng mạnh nhưng chưa bền vững
Năm 2024 ghi nhận tăng trưởng nhu cầu nhiên liệu tinh chế vượt kỳ vọng, nhờ đà phục hồi kinh tế sau đại dịch. Tuy nhiên, về dài hạn, xu hướng lại mang màu sắc tiêu cực hơn:
-
Chính phủ nhiều nước siết chặt tiêu chuẩn khí thải với xe diesel.
-
Xe điện (EV) đang trở nên rẻ hơn và phổ biến hơn.
-
Người tiêu dùng chuyển dịch từ sở hữu xe cá nhân sang dùng dịch vụ chia sẻ di chuyển.
Năm 2025 có thể là điểm khởi đầu của sự thay đổi hành vi tiêu dùng năng lượng, và là phép thử đối với các nhà máy lọc dầu truyền thống.
6. Công suất lọc dầu toàn cầu: Làn sóng mới sắp đến
Trong giai đoạn 2015–2017, công suất lọc dầu tăng chậm do thiếu đầu tư, kéo theo việc thị trường trở nên khan hiếm và lợi nhuận tăng cao. Tuy nhiên, hiện tại:
-
Một số dự án lọc dầu mới đang đi vào giai đoạn hoàn thiện.
-
Điều kiện thị trường thuận lợi có thể thúc đẩy một làn sóng đầu tư mở rộng công suất.
Điều này đặt ra bài toán cạnh tranh mới cho các nhà máy lọc dầu nhỏ hoặc kém hiệu quả.
7. Hạ tầng dẫn khí Mỹ đang “nóng”
Khí tự nhiên từ Permian không ngừng tăng, nhưng công suất vận chuyển (offtake capacity) vẫn là điểm yếu. Trong khi tuyến ống Kinder Morgan Gulf Coast Express dự kiến đưa vào hoạt động năm 2025, thì thị trường vẫn cần thêm ít nhất 1–2 dự án mới để tránh tắc nghẽn.
Một quyết định đầu tư (FID) mới cho đường ống khí có thể được đưa ra trong năm 2025 – mở ra cơ hội lớn cho các nhà phát triển hạ tầng năng lượng.
Kết luận: Ngành năng lượng đang đi trên sợi dây thăng bằng
Dù năm qua mang nhiều tín hiệu tích cực, nhưng bức tranh năng lượng toàn cầu vẫn tiềm ẩn rủi ro. Các xu hướng kể trên không chỉ là dữ liệu, mà là điểm mấu chốt chiến lược mà các doanh nghiệp trong ngành dầu khí, lọc hóa dầu và hạ tầng năng lượng cần nắm bắt.
Năm 2025 hứa hẹn sẽ là năm “điều bất ngờ trở thành điều tất yếu” – và ai chuẩn bị tốt hơn sẽ là người đi trước.
Tham khảo thêm: